موسیقی دانان جهانی

موریس ژار

 

موریس ژار
اطلاعات
تولد	۱۳ سپتامبر ۱۹۲۴ لیون، فرانسه
مرگ	۲۹ مارس ۲۰۰۹ (۸۴ سال) لس‌آنجلس، کالیفرنیا
سال‌های فعالیت	۱۹۵۸–۲۰۰۱

موریس ژار (به فرانسوی: Maurice-Alexis Jarre) (زاده ۱۳ سپتامبر ۱۹۲۴- درگذشته ۲۹ مارس ۲۰۰۹) آهنگ‌ساز و رهبر ارکستر فرانسوی بود. وی برنده سه جایزه اسکار در بخش بهترین موسیقی فیلم شده‌است

محتویات

زندگی‌نامه

این آهنگساز فرانسوی در سال ۱۹۵۲ نخستین موسیقی فیلم را برای ژرژ فرانجی برای فیلم کوتاه «هتل معلولان» ساخت. موریس ژار در دهه شصت میلادی در آمریکا اقامت گزید. او به‌عنوان یکی از آهنگسازان مشهور هالیوود شناخته می‌شود. اگرچه او برای چندین کنسرت آهنگ ساخته‌است ولی شهرت بیشتر او بخاطر موسیقی فیلم‌های موفقی چون لورنس عربستان (۱۹۶۲)، دکتر ژیواگو (۱۹۶۵)، گذرگاهی به هند (۱۹۸۴) می‌باشد، که هر سه برنده جایزه اسکار شده‌اند. از دیگر آثار مشهور او موسیقی فیلم‌های رسالت و عمر مختار (۱۹۸۱) می‌باشند. وی بیش از صد و پنجاه موسیقی فیلم برای کارگردانان مشهوری مانند جان فرانکن هایمر، آلفرد هیچکاک، جان هیوستون، دیوید لین، لوچینو ویسکونتی و پیتر ویر ساخت.[۱] وی پدر ژان میشل ژار آهنگساز معروف سبک الکترونیک است. وی در سال ۲۰۰۶ و در پنجاهمین سال فعالیت خود کنسرتی را با پسر خود ژان میشل ژار در شهر مادری خود لیون فرانسه برگزار کرد و در آن مشهورترین آهنگ‌های خود را نواخت. ژار در ۲۹ مارس ۲۰۰۹ بر اثر بیماری سرطان در لس آنجلس درگذشت.[۲]

بخشی از فیلمشناسی

سال	عنوان	یادداشت
۱۹۵۸	Head Against the Wall
۱۹۵۹	چشمان بدون صورت
۱۹۶۰	Crack in the Mirror
۱۹۶۲	لورنس عربستان	جایزه اسکار بهترین موسیقی فیلم نامزدی - جایزه گلدن گلوب بهترین موسیقی
	طولانی‌ترین روز
۱۹۶۳	یکشنبه‌ها و سیبل	نامزدی - جایزه اسکار برای بهترین موسیقی، Scoring of Music, اقتباس یا Treatment
	ژودکس (فیلم ۱۹۶۳)
	A King Without Distraction
۱۹۶۴	اسب کهر را بنگر
	ترن
۱۹۶۵	گردآورنده
	دکتر ژیواگو	جایزه اسکار بهترین موسیقی فیلم جایزه گلدن گلوب بهترین موسیقی جایزه گرمی برای بهترین Score Soundtrack Album برای یک فیلم سینمایی، تلویزیونی یا دیگر رسانه‌های تصویری (۱۹۶۷)
۱۹۶۶	Is Paris Burning?	نامزدی - جایزه گلدن گلوب بهترین موسیقی
	گامبی
	جایزه بزرگ
	حرفه‌ای‌ها
۱۹۶۷	The Night of the Generals
۱۹۶۸	باربارلا
	Villa Rides
	5 Card Stud
	تعمیرکار
	ایزادورا
۱۹۶۹	دریانورد استثنایی
	توپاز
	The Damned
۱۹۷۰	The Only Game in Town
	El Condor
	دختر رایان
۱۹۷۱	Plaza Suite
	آفتاب سرخ
۱۹۷۲	پاپ ژوان (فیلم ۱۹۷۲)
	زندگی و روزگار قاضی روی بین	نامزدی - جایزه اسکار بهترین ترانه ("Marmalade, Molasses & Honey")
	The Effect of Gamma Rays on Man-in-the-Moon Marigolds
۱۹۷۳	چهارشنبه خاکستر
	مأمور مکینتاش
۱۹۷۴	The Island at the Top of the World
	آرزوهای بزرگ
۱۹۷۵	The Man Who Would Be King	نامزدی - جایزه گلدن گلوب بهترین موسیقی
	Mandingo
	Posse
۱۹۷۶	Shout at the Devil
	آخرین سرمایه‌دار بزرگ
۱۹۷۷	رسالت	نامزدی - جایزه اسکار بهترین موسیقی فیلم
	Jesus of Nazareth
	شاهزاده و گدا (فیلم ۱۹۷۷)
	March or Die
۱۹۷۹	The Magician of Lublin
	طبل حلبی
	Winter Kills
۱۹۸۰	The Last Flight of Noah's Ark
	The Black Marble
	Shōgun
	رستاخیز
۱۹۸۱	عمر مختار
	شیپور خاموشی (فیلم)
۱۹۸۲	فایرفاکس
	Young Doctors in Love
	سال زندگی خطرناک
۱۹۸۴	گذرگاهی به هند	جایزه اسکار بهترین موسیقی فیلم جایزه گلدن گلوب بهترین موسیقی
	Dreamscape
	Top Secret!
۱۹۸۵	شاهد	نامزدی - جایزه اسکار بهترین موسیقی فیلم نامزدی - جایزه گلدن گلوب بهترین موسیقی
	مکس دیوانه: فراتر از طوفان
	Enemy Mine
۱۹۸۶	ساحل پشه	جایزه گلدن گلوب بهترین موسیقی
	Tai-Pan
	Solarbabies
۱۹۸۷	هیچ راهی وجود ندارد (فیلم ۱۹۸۷)
	جذابیت مرگبار
	Gaby: A True Story
۱۹۸۸
	گوریل‌ها در مه	جایزه گلدن گلوب بهترین موسیقی نامزدی - جایزه اسکار بهترین موسیقی فیلم
۱۹۸۹	یحتمل
	انجمن شاعران مرده	جایزه بفتای بهترین موسیقی فیلم
	Prancer
۱۹۹۰	روح	نامزدی - جایزه اسکار بهترین موسیقی فیلم
	نردبان یعقوب
	Almost an Angel
	Solar Crisis
۱۹۹۱	Only the Lonely
	Fires Within
۱۹۹۲	School Ties
۱۹۹۳	بی‌باک
	آقای جونز (فیلم ۱۹۹۳)
۱۹۹۴	The River Wild	Unused music for the main title sequence, ژار توسط جری گلدسمیت جایزیگن شد
۱۹۹۵	A Walk in the Clouds	جایزه گلدن گلوب بهترین موسیقی
۱۹۹۶	The Sunchaser
۱۹۹۹	نور سفید	نامزدی - جایزه گلدن گلوب بهترین موسیقی
۲۰۰۰	خواب آفریقا رو دیدم
۲۰۰۱	Uprising	Television film

موسیقی دانان جهانی

ژان میشل ژار

 

ژان میشل ژار
ژان میشل ژار در ۲۰۱۶
اطلاعات
تولد	۲۴ اوت ۱۹۴۸ ‏(۷۰ سال)
ملیت	لیون، فرانسه
سبک‌(ها)	امبینت عصر نو الکترونیک ترنس پراگرسیو راک تکنو
ساز(ها)	سینث‌سایزر، پیانو، ارگ، گیتار، آکوردئون، گیتار بیس
سال‌های فعالیت	۱۹۶۹-اکنون
ناشرین	سونی پالیدور اپیک سونی میوزیک وارنر برادرز ایمی
وبگاه	www.jeanmicheljarre.com

ژان میشل آندره ژار (فرانسوی: Jean-Michel André Jarre؛ تلفظ فرانسوی: [ʒɑ̃ miʃɛl ɑ̃dʁe ʒaʁ]؛ زادهٔ ۲۴ اوت ۱۹۴۸)، موسیقی‌دان، آهنگساز و تهیه‌کنندهٔ موسیقی فرانسوی است. او یکی از پیشتازان موسیقی الکترونیک، عصر نو، امبینت و سینث‌پاپ به‌شمار می‌رود. همچنین کنسرت‌های وی به دلیل نورپردازی‌های حرفه‌ای، آتش‌بازی و نمایش‌های لیزری معروف هستند.

ژار نخستین موفقیت خود را توسط آلبوم اکسیژن در سال ۱۹۷۶ به دست آورد که بی شک از مهم‌ترین کارهای او به‌شمار می‌رود. او تاکنون بیش از ۸۰ میلیون آلبوم و تک‌آهنگ در سرتاسر دنیا فروخته‌است.[۱] همچنین اولین هنرمند غربی است که پس از فروپاشی رژیم کمونیستی در جمهوری خلق چین مجوز اجرای کنسرت را به دست آورد. وی چند رکورد جهانی کنسرت با بیشترین بیننده را به نام خود ثبت کرده‌است. ژان میشل ژار، فرزند موریس ژار، آهنگساز مشهور فرانسوی است.

محتویات

زندگی‌نامه

دوران اولیه زندگی، تحصیلات و تأثیرات

ژار در شهر لیون فرانسه به دنیا آمد. پدرش موریس ژار آهنگساز و مادرش، فرانس پژو، یک فعال سیاسی فرانسوی بود. والدینش هنگامی که او ۵ ساله بود از یکدیگر جدا شدند. موریس ژار به آمریکا رفت تا در هالیوود مشغول به کار شود و پس از آن مادرش مراقبت از او را به عهده گرفت.[۲] ژان میشل تا ۱۸ سالگی پدرش را ندید. پدربزرگ او، آندره ژار یک نوازنده ابوا، مهندس و مخترع بود که یک دستگاه میکس‌کننده اولیه موسیقی را نیز برای رادیو لیون ساخته بود. او یک ضبط‌کننده موسیقی را به نوه‌اش، ژان میشل هدیه داد. ژار در هشت سال اولیه زندگی‌اش، هر سال شش ماه را در خانه پدربزرگ و مادربزرگش زندگی می‌کرد. او از تماشا کردن اجرای نوازندگان خیابانی از پنجره خانه پدربزرگش در دوران کودکی به عنوان یکی از مشوقان شروع موسیقی خود یاد می‌کند.

وی سپس شروع به نواختن پیانو کرد. اکثر اوقات همراه مادرش به جاز کلاب‌هایی می‌رفت که در آن‌ها نوازندگان مشهور ساکسیفون و ترومپت هنرنمایی می‌کردند. ژار در این باره می‌گوید: «این اجراها مرا به این فکر انداخت که موسیقی می‌تواند بدون هیچ کلامی، توصیفی باشد.» همچنین او تحت تأثیر کارهای پیتر سولاژ، نقاش و مجسمه‌ساز برجسته فرانسوی نیز قرار گرفت. ژار می‌گوید: «می‌توان برای اولین بار در موسیقی، به وسیله صداها و فرکانس‌ها شبیه یک نقاش عمل کرد.»

در دوران جوانی او زندگی خود را از طریق نقاشی کردن اداره می‌کرد و تعدادی از کارهایش را نیز در نمایشگاه نقاشی لیون به نمایش درآورد. هم‌زمان با تحصیلش در مدرسه، مادر ژان میشل او را در کلاس‌های کانتو پوان، هارمونی ثبت نام کرد. در سال ۱۹۶۷ ژار نواختن گیتار را در یک گروه شروع کرد و تجربه میکس کردن صداهای سازهایی چون فلوت و گیتار الکتریک، را با استفاده از افکت‌ها و سایر صداها به دست آورد.

از سال ۱۹۶۹ تجربه کار با حلقه نوار، رادیو و سایر وسایل الکترونیکی را به دست آورد. در همان سال به گروه GRM پیوست و تحت راهنمایی‌های پیر شفر، پدر موسیقی کانکریت، تجربیات زیادی را به دست آورد. به عقیده شفر، موسیقی از نت‌ها ساخته نشده بلکه صداها هستند که موسیقی را می‌سازند. پس از آن با سینت سایزر موگ آشنا شد و در استودیو آهنگساز آلمانی، کارل هاینز اشتوکهاوزن، در کلن برای مدتی مشعول به کار شد. ژار در آشپزخانه آپارتمانش در پاریس یک استودیوی کوچک ضبط موسیقی ایجاد کرد که در آن، دو صبط‌کننده Revox و دو سینت سایزر داشت.

ژار برای اولین بار در سال ۱۹۶۹، آهنگ ۵دقیقه‌ای «Happiness is a sad song» را ساخت. اما اولین آهنگی که به‌طور رسمی از او منتشر شد، «la Cage» در سال ۱۹۷۱ بود.

دهه ۷۰ میلادی

در سال ۱۹۷۱، ژار به درخواست یک طراح رقص، یک موسیقی باله به نام AOR (در عبری به معنای نور) را در کاخ گارنیه اجرا کرد.[۳] او در کنار ساخت موسیقی برای باله، تئاتر، تبلیغات و برنامه‌های تلویزیونی، برای خوانندگانی چون پاتریک ژووه و کریستوف نیز آهنگسازی می‌کرد.[۴] در سال ۱۹۷۲، اولین آلبوم خود با نام deserted palace «کاخ متروکه» را منتشر نمود.[۵] در سال‌های ۱۹۷۳ و ۱۹۷۴ با چند خواننده دیگر همکاری کرده و کنسرت کریستوف را نیز کارگردانی نمود.[۴]

ژار شهرت جهانی خود را در سال ۱۹۷۶ به وسیله آلبوم اکسیژن به دست آورد. این آلبوم شامل شش ترک شماره‌گذاری شده‌است که با نام‌های اکسیژن یک، اکسیژن دو و … از یکدیگر متمایز می‌شوند. در ساخت این آهنگ‌ها به ملودی بیش از ریتم توجه شده‌است. ژار این آلبوم را همانند کارهای قبلی در استودیو خانگی‌اش که در آشپزخانه برپا شده بود و با بودجه ناچیزی ضبط کرد. تمامی اکوهای موجود در آهنگ‌ها توسط سینت سایزر وی سی اس ۳ ایجاد شده‌اند. ژار در این باره می‌گوید:

تمامی آن صداهای آسمانی در اکسیژن ۴ توسط وی سی اس ۳ ایجاد شده بود. این یکی از اولین سینت سایزرهای اروپایی است که در انگلیس توسط مردی به نام پیتر زینوویف ساخته شده بود. من یکی از اولین مدل‌های آن را خریدم که برای دریافتش مجبور شدم در سال ۱۹۶۷ به لندن سفر کنم؛ و هنوز هم بعد از چهل سال از همین سینت سایزر بر روی صحنه استفاده می‌کنم.

— ژان میشل ژار

بسیاری از کمپانی‌های موسیقی، آلبوم ژار را برای انتشار قبول نمی‌کردند. تا اینکه بالاخره یک شرکت حاضر به انتشار و فروش اکسیژن گشت و ۵۰ هزار نسخه از آن را منتشر ساخت. تا آوریل ۱۹۷۷ اکسیژن حدود ۷۰ هزار نسخه در فرانسه فروخت. در همان زمان، ان شرکت به عنوان منتشرکننده اکسیژن طی مصاحبه‌ای با بیلبورد گفت:

ما میزان سرمایه زیادی روی ژار گذاشته‌ایم. او یک استثناء است و من مطمئنم تا سال ۱۹۸۰ تمامی دنیا او را خواهد شناخت.

اکسیژن از آن زمان تا به حال حدود ۱۲ میلیون نسخه فروخته‌است و پرفروش‌ترین آلبوم فرانسوی تا به امروز به‌شمار می‌رود.[نیازمند منبع] این آلبوم در جدول فروش بریتانیا به رتبه دوم، و در کانادا به رتبه ۶۵ رسید و در صد پرفروش آمریکا نیز قرار گرفت. این آلبوم حاوی آهنگ «اکسیژن ۴» شناخته شده‌ترین تک‌آهنگ ژار است. لاویچ آهنگساز ایرانی که سبک آهنگ‌هایش به ژان میشل ژار نزدیک است، نیز به زیبایی این موزیک (اکسیژن ۴) اشاره کرده‌است.[۶]

سینت سایزرARP2600 که در آلبوم اکینو و دیگر کارهای ژار استفاده شد.

آلبوم بعدی ژار Equinoxe (تلفظ: اکینو به معنای اعتدال بهاری) نام داشت و در سال ۱۹۷۹ منتشر شد. آهنگ‌های این آلبوم فضای کلاسیک بیشتری از اکسیژن دارند و تأکید زیادی روی ملودی آن‌ها شده‌است. ژار پس از انتشار این آلبوم، کنسرتی در فضای آزاد را در میدان کنکورد در روز باستیل ترتیب داد. این کنسرت رایگان، یک رکورد جهانی پربیننده‌ترین کنسرت را با بیش از یک میلیون تماشاگر بر جای گذاشت.[نیازمند منبع] همچنین ۱۰۰ میلیون نفر بیننده تلویزیونی این کنسرت بودند.[نیازمند منبع] با این که این کنسرت اولین اجرای ژار نبود، اما آتش بازی، نور پردازی‌ها و نمایش تصاویر مختلف مقدمه‌ای بر شکل اجراهای وی در سال‌های بعد بودند. این کنسرت همچنین شهرت وی را بیش از پیش افزایش داد و باعث شد در بین ۱۴ ژوئیه تا ۳۱ آگوست همان سال، هشتصد هزار نسخه دیگر از آلبوم‌هایش را بفروشد. در همان سال بود که ژار با فرانسیس ریمبرت، موسیقی‌دان فرانسوی آشنا شود و زمینه برای همکاری‌های بعدی آن دو فراهم شد. این روزها ریمبرت به‌طور تمام وقت با ژار همکاری می‌کند.[۷]

دهه ۸۰ میلادی

تا زمانی که آلبوم Magnetic Fields (میدان‌های مغناطیسی) در ۲۰ می ۱۹۸۱ منتشر شد، آلبوم‌های اکسیژن و اکینو بیش از ۶ میلیون نسخه در سرتاسر جهان به فروش رفته بودند. همچنین آلبوم Magnetic Fields در دو ماه اول بعد از انتشار، بیش از ۲۰۰ هزار نسخه در فرانسه به فروش رسید. اصوات تولید شده در آهنگ‌های این آلبوم توسط سینت سایزر دیجیتال Fairlight CMI تولید شده‌اند و این امکان را به ژار می‌دادند که پردازش صداها را راحت‌تر انجام دهد. ژان میشل ژار جزو نخستین کسانی است که از این سینت سایزر استفاده کرده و در موسیقی خود از آن بهره برده‌است.[نیازمند منبع] انتشار این آلبوم با اولین تور خارجی ژار هم‌زمان گشت. در سال ۱۹۸۱، سفارت انگلستان در چین، آلبوم‌های اکسیژن و اکینو را به رادیو پکن داد؛ که آهنگ‌های این دو آلبوم به عنوان نخستین موسیقی خارجی که پس از دهه‌ها از رادیو ملی چین پخش می‌شد شناخته گشت. پس از این واقعه، ژار به این کشور دعوت شد تا چند کنسرت موسیقی در آن جا اجرا کند و اولین موسیقی دان غربی باشد که در چین کنسرت می‌دهد.[۸][۹]

این برنامه‌ها قرار بود از ۲۱ اکتبر تا ۵ نوامبر برگزار شوند. اولین اجرا در پکن بود و بیشتر، مقامات رسمی در آن شرکت داشتند. قبل از شروع، کارشناسان متوجه شدند که برق کافی برای اجرای کنسرت فراهم نیست به همین دلیل مقامات چینی اجازه دادند که برق مناطق نزدیک به محل مراسم، قطع شود! استادیوم محل برگزاری، در ابتدای شروع برنامه تقریباً پر بود اما در انتها تنها نزدیک به نیمی از جمعیت همچنان در آن‌جا حضور داشتند به این خاطر که اتوبوس‌های چین فقط تا ساعت ده شب، مسافران را انتقال می‌دادند. برای افزایش تماشاچی، ژار و همکارانش تعدادی از بلیت‌ها را خریداری کردند و در خیابان‌های چین بین کودکان پخش نمودند. (در ابتدا ژار می‌خواست که این کنسرت به‌طور رایگان باشد اما مقامات چینی برای هر بلیط ۰٫۲ یا ۰٫۵ پوند در نظر گرفتند) اما در کنسرت شب دوم، عدم اشتیاق تماشاگران مشهود بود: چینی‌ها با موسیقی و نورپردازی‌ها به وجد نیامدند و در نیمه‌های مراسم به‌طور کلی تشویق‌ها نیز قطع شد.[نیازمند منبع]

ولی کنسرت شانگهای تا حدودی متفاوت بود. ژار با رفتن به میان جمعیت فضا را پرهیجان‌تر کرد و برای اولین بار بر روی صحنه از هارپ لیزری استفاده نمود که تا به امروز به یکی از نمادهای موسیقی ژان میشل ژار تبدیل شده‌است. پس از بازگشت از سفر چین، ژار یکی از مشهورترین تک آهنگ‌های خود به نام Souvenir of China (سوغات چین) را همراه با کلیپی که لحظه‌های سفرش به این کشور را نشان می‌دهد منتشر کرد. این تک‌آهنگ یکی از شناخته شده‌ترین کارهای ژار است که اکثر اوقات توسط او در کنسرت‌هایش نواخته می‌شود.

آلبوم بعدی ژار، Music for supermarkets نام داشت. قرار بود این آلبوم در هتل Drouout پاریس به مزایده گذاشته شود. اما قبل از شروع حراج، ژار به رادیو لوکزامبورگ اجازه داد که این آلبوم را به‌طور کامل پخش کند. سرانجام تنها نسخه وینیل این آلبوم به قیمت ۶۹ هزار فرانک به فروش رسید و آن را تبدیل به گران‌ترین آلبوم فروخته شده در فرانسه کرد.[۱۰] ژار نیز قسم خورد که نسخه نوار این آلبوم را در حضور یک ناظر نابود کند.[۱۱]

اما با وجودی که او کپی این آلبوم را نابود کرد، از ملودی آن در ساخت آلبوم بعدی‌اش Zoolook(۱۹۸۴) استفاده نمود. در این آلبوم از سینت سایزرهای آنالوگ همراه با وکال استفاده شده. در آهنگ‌های Zoolook، از کلمات و عبارات به زبان‌های مختلف از سرتاسر دنیا استفاده شده‌است. این آلبوم کمتر از سایر کارهای ژار فروش کرد و تنها به رتبه ۴۷ جدول فروش موسیقی بریتانیا راه یافت.[۱۲][۱۳]

در سال ۱۹۸۵، رئیس موسیقی اپرای بزرگ هیوستون از ژار برای اجرای برنامه‌ای در خصوص ۱۵۰ مین سالگرد تأسیس شهر هیوستون و ایالت تگزاس دعوت به عمل آورد. در این زمان وی مشغول انجام چند پروژه دیگر بود و تمایلی نیز برای اجرای این برنامه نداشت. اما پس از سفر به این شهر و مشاهده زیبایی و عظمت افق هیوستون، این پیشنهاد را پذیرفت. آن سال هم چنین بیست و پنجمین سالگرد تأسیس مرکز فضایی جانسون بود و ژان میشل طی قراردادی با ناسا، پذیرفت که این رویداد را نیز در کنسرتش بگنجاند.

کنسرت ژار در هیوستون، ۵ آوریل ۱۹۸۶

پیداش آلبوم Rendez-Vouz (به معنی قرار ملاقات-۱۹۸۶) در طی دو ماه صورت گرفت و بعضی از آهنگ‌های آن، همانند آلبوم قبلی Zoolook، از آلبوم Music for supermarkets الهام گرفته بود. در این آلبوم از انواع شیپورها، ترومبون و ویولون‌های فرانسوی استفاده شده و استایلی باروک نیز در شکل آهنگ‌های آن دیده می‌شود. در ترک Third Rendez-Vouz که ژار در کنسرت‌هایش آن را به وسیله هارپ لیزری می‌نوازد، نیز از سینت سایرز آنالوگ Elka Synthex استفاده شده‌است. یکی از ویژگی‌های جذاب کنسرت شهر هیوستون، دعوت از فضانوردان اهالی این شهر به عنوان اعضای ارکستر موسیقی ژار بود: افرادی چون بروس مک کندلس و رونالد مک نیر که قبلاً موسیقی جاز می‌نواخت. قرار بود مک نیر قطعه سولو ساکسوفون ترک Rendez-Vous VI را در فضا بنوازد.[۱۴] همچنین، ژار قصد داشت در طی یک ارتباط زنده با مک نیر در کنسرت شهر هیوستون، این آهنگ را به‌طور کامل اجرا نماید. اما این اتفاق هیچ‌گاه رخ نداد. بدین خاطر که فضاپیمای حامل این فضانورد در ۲۸ ژانویه همان سال، چند ماه قبل از کنسرت دچار حادثه گشت و تمامی سرنشینانش جان خود را از دست دادند.

در پی وقوع این حادثه، مقامات تصمیم گرفتند کنسرت ژار را لغو کنند. اما وی نپذیرفت و این برنامه را به عنوان یادبود و پیشکشی به سرنشینان فضاپیمای حادثه دیده معرفی کرد.[۱۴] ترک last Rendez-Vouz توسط کرک والوم ضبط شد و نام جایگزین «Ron’s Piece- قطعه ران» را بر خود گرفت.

به خاطر دارم تنها چند لحظه قبل از پرواز، ران با من که در پاریس بودم تماس گرفت و گفت: «همه چی درسته … یه هفته دیگه می‌بینمت … در تلویزیون منو موقع بلندشدن از زمین ببین …» همواره یاد چهره و لبخند ران در قلبم باقی است.[۱۴]

بالاخره در شامگاه ۵ آوریل ۱۹۸۶ شهر هیوستون میزبان ژان میشل ژار گشت. عنوان کنسرت نیز «Rendez-vous Houston: A City in Concert» (شهری در کنسرت) بود.[۱۵] حدود دو هزار پروژکتور تصاویر مختلفی را بر روی ساختمان‌های شهر نشان می‌دادند و تصاویری به طول ۳۷۰ متر بر روی آسمان خراش‌های هیوستون دیده می‌شد. همچنین آتش‌بازی‌ها و نمایش‌های لیزری فراوان چهره تمام شهر را نورانی کرده بود.[۱۶] در این کنسرت بیش از یک و نیم میلیون نفر تماشاگر شرکت داشتند که باعث شدند ژار رکورد قبلی خود در گینس را بشکند و بار دیگر نامش در کتاب رکوردها ثبت گردد.[نیازمند منبع] این برنامه و نمایش آتش‌بازی همراه آن به قدری تأثیربرانگیز بود که یک بزرگراه نزدیک محل برگزاری کنسرت در تمام مدت پخش آن، به دلیل توقف ماشین‌ها بسته شده بود. «قطعه ران» نیز توسط کرک والوم اجرا شد.[نیازمند منبع]

چند ماه بعد، حدود هشتصد هزار نفر شاهد اجرای کنسرت ژار در شهر لیون به مناسبت ورود پاپ ژان پل دوم بودند. پاپ این کنسرت را از ساختمان کلیسای جامع لیون تماشا کرد.[۱۷]

آتش‌بازی کنسرت ژار در انگلستان

در سال ۱۹۸۸ ژار ششمین آلبوم استودیویی خود به نام Revolutions را منتشر نمود. این آلبوم حاوی سبک‌های متفاوتی است و از موسیقی عربی و شرقی نیز در آن استفاده شده‌است.[۱۸] از روی ترک ششم این آلبوم به نام Revolutions نماهنگی ساخته شد که اجرای این آهنگ را در کنسرت داکلند وی در انگلستان نشان می‌دهد و در لابلای پخش تصاویر کنسرت، تصاویری از انقلاب‌های سرتاسر دنیا به خصوص انقلاب ۵۷ ایران دیده می‌شود.[۱۹] در این آهنگ، ژار که برای اولین بار به عنوان ووکال در آهنگ‌هایش حاضر شده‌است، با استفاده از کلماتی کلیدی و ساده، به بیان برآورده نشدن خواسته‌های مردم از یک انقلاب و تفاوت شرایط قبل و بعد از انقلاب می‌پردازد.[۲۰] در سال ۱۹۸۸ ژار کنسرت خود را در داکلند انگلستان اجرا کرد. این کنسرت همراه با مشکلات بسیار زیادی بود.

دهه۹۰ میلادی

در سال ۱۹۹۰ ژار با الهام از فعالیت‌های اقیانوس شناس و پژوهشگر فرانسوی، ژاک ایف کوستو، آلبوم Waiting for Cousteau را منتشر ساخت.[۲۱] چندی بعد در روز باستیل، کنسرتی را در میدان لا دفانس پاریس برگزار نمود که این کنسرت نیز بار دیگر رکورد جهانی قبلی خود او را شکست. حدود دو میلیون نفر بازدیدکننده این برنامه بودند.[۲۲] یک سال بعد، ژار تصمیم داشت کنسرتی را در روز خورشیدگرفتگی ۱۱ ژوئیه در جوار اهرام تئوتیهواکان مکزیک برگزار نماید که هیچ‌گاه به سرانجام نرسید: تجهیزات لازم به موقع به مکزیک نرسیدند و کشتی‌ای که وسایل مورد نیاز برای درست کردن صحنه هرم مانند اجرای برنامه را حمل می‌کرد در اقیانوس غرق شد. در سال ۱۹۹۱ آلبوم Images-the best of Jean Michel Jarre را منتشر کرد. این آلبوم شامل تعدادی از بهترین کارهای وی و سه ترک جدید است.[۲۳]

در سال ۱۹۹۳، ژار آلبوم Chronologie (تلفظ کرونولوژی به معنای گاه‌نگاری) را روانه بازار ساخت. این آلبوم اولین اثر ژان میشل ژار است که با الهام از موسیقی تکنو ساخته شده‌است و با تکیه بر همان نگاه موسیقایی به کار گرفته شده در آلبوم‌های اکسیژن و اکینو ضبط گردیده‌است. در این آلبوم استفاده از ابزار آلات جدید موسیقی شامل Roland JD-۸۰۰ و Kurzweil-k۲۰۰۰ در کنار ابزار قبلی دیده می‌شود. پس از انتشار این آلبوم، وی نخستین تور بزرگ جهانی خویش را آغاز کرد.[۲۴] ژار در مورد این آلبوم می‌گوید:

کاری که برای ساخت کرونولوژی انجام دادم شبیه ساخت اکسیژن بود. من از سینت سایزرهای قدیمی دهه ۷۰ مثل سینت سایزر Moog در کنار دستگاه‌های دیجیتال و کمی موسیقی دنس دهه ۹۰ استفاده کردم. در حقیقت، کرونولوژی مخلوطی از موسیقی دهه ۹۰ و دهه ۷۰ است.[۲۴]

کمی بعد از انتشار این آلبوم، ژار سری کنسرت‌های Europe in concert (اروپا در کنسرت) را در شهرهایی چون: لوزان، مونت سنت میشل، لندن، منچستر، بارسلونا، سویا و کاخ ورسای در نزدیکی پاریس اجرا نمود. این برنامه‌ها همچون قبل شامل نورپردازی، آتش‌بازی و تصویرسازی به وسیلهٔ لیزر بودند.[۲۵] در ادامه این تور در ۱۱ مارس ۱۹۹۴، ژار کنسرتی را در هنگ کنگ به مناسبت افتتاح استادیوم جدید این شهر برپا کرد.[۲۶]

کنسرت ژار در بروکسل سال ۱۹۹۳

در سال ۱۹۹۵ در روز باستیل، ژار کنسرتی را به مناسبت پنجاهمین سالروز افتتاح یونسکو در مقابل برج ایفل برگزار کرد.[۲۷] (گفتنی است ژان میشل ژار از تاریخ ۲۴ می۱۹۹۳ تاکنون سفیر حسن نیت یونسکو در زمینه‌های محافظت از محیط زیست (آب، بیابان زدایی، انرژی‌های تجدیدپذیر)، جوانان و شکیبایی و نگهداری از میراث جهانی یونسکو می‌باشد.[۲۸]) این برنامه باز هم همراه با آتش‌بازی‌ها و نورپردازی بسیار ویژه برای برج ایفل بود.[۲۷] ژار همچنین در همان سال آلبوم JarreMix را منتشر کرد که شامل تعدادی از مهم‌ترین آثارش است.[۲۹]) در سال ۱۹۹۷، در حالی که بیش از بیست سال از انتشار آلبوم اکسیژن می‌گذشت ژار سری دوم آهنگ‌های اکسیژن را با نام آلبوم اکسیژن ۷–۱۳ ضبط کرد. وی در این اثر پس از اینکه مدت‌ها با وسایل دیجیتال موسیقی کار می‌کرد بار دیگر به سمت سینت سایزرهای آنالوگ خود در دهه ۷۰ بازگشت.[۳۰] او این آلبوم را به پیر شفر، استاد خود در گروه GRM که در سال ۱۹۹۵ درگذشته بود تقدیم کرد.[۳۱]

در ۶ سپتامبر ۱۹۹۷، ژار کنسرت بزرگی را در دانشگاه دولتی مسکو به مناسبت ۸۵۰ مین سالگرد تأسیس این شهر برگزار کرد. بار دیگر آسمان و خود شهر مسکو همچون مکان‌های قبلی برگزاری کنسرت‌های ژار صحنه‌ای برای تماشای نورپردازی و آتش‌بازی‌های فراوان و نمایش‌های لیزری شده بود. این روز هم‌زمان با تدفین پرنسس دایانا شده بود. از این رو ژار آهنگ مشهور Souvenir Of China (سوغات چین) خود را به او تقدیم کرد و جمعیت حاضر لحظاتی را به یاد دایانا سکوت کردند. گفتنی است حدود ۳٫۵ میلیون نفر این کنسرت را تماشا می‌کردند. همچنین در این کنسرت فیلمی از فضانوردان حاضر در ایستگاه فضایی میر برای تماشاگران پخش شد و آن‌ها از کنسرت ژار تشکر کرده و گفتند: موسیقی ژان میشل ژار موسیقی ماست.[۳۲]

در ۳۱ دسامبر ۱۹۹۹، ژار یک کنسرت سه ساعته را با عنوان «دوازده رؤیای خورشید» در مصر نزدیکی جیزه برگزار نمود. این کنسرت در واقع جشنی به مناسبت شروع هزاره جدید بود و نگاهی به آلبوم بعدی ژار Metamorphoses به معنی دگرگونی‌ها نیز داشت. ژار و گروهش برای این برنامه پروژکتورهای عظیمی را برای نورپردازی بر اهرام مصر در نظر گرفته بود اما مه غلیظ آن شب بیشتر برنامه‌های آنان را دچار مشکل کرد. در این کنسرت بیش از هزار هنرمند محلی گروه ژان میشل را همراهی می‌کردند. مراسم بیش از نه و نیم میلیون دلار هزینه برداشت.[۳۳] ژار در این کنسرت اظهار داشت:

امیدوارم هزاره جدید شاهد آگاهی جهانی باشد.[۳۴]

دهه اول قرن بیست و یک

در سال ۲۰۰۰ ژار آلبوم Metamorphoses (به معنی دگرگونی‌ها) را که اولین اثرش همراه با خواننده بود، منتشر ساخت. این آلبوم ساختاری تکنو دارد و با سایر آلبوم‌های ژار کاملاً متفاوت است. به عنوان مثال در ترک "tout est bleu”(به معنی همه چیز آبی است) از صدای نویز تلفن همراه و در Love,love ,love از برنامه Macintalk برای تولید صداهای مختلف استفاده شده‌است. ژار، خود نیز در این آلبوم به عنوان خواننده حضور دارد. در ترک Hey Gagarin که خطاب به فضانورد بزرگ روسی، یوری گاگارین است؛ ژار با افکت از صدای خود به عنوان خواننده استفاده کرده‌است. همچنین در چند آهنگ دیگر نیز صدای ژار، با بیان کلماتی هر چند کوتاه در کنار صدای سایر خوانندگان شنیده می‌شود. لاری اندرسون، ناتاشا اطلس و شارون کر از جمله خوانندگانی هستند که در ساخت این آلبوم با ژار همکاری داشته‌اند.[۳۵] ژار در مورد این اثر می‌گوید:

من آلبوم اکسیژن ۷–۱۳ را دوست داشتم اما می‌دانستم پس از این آلبوم باید یک شروع تازه داشته باشم. باید در زمینه‌ای کار می‌کردم که کاملاً متفاوت باشد. Metamorphoses برای من به منزله یه شروع تازه بود، یک صفحه سفید.[۳۶]

در اول ژانویه ۲۰۰۱، ژار و تتسویا کومورو، موسیقی دان ژاپنی کنسرتی به نام Rendez-Vous in Space (به معنی قرار ملاقات در فضا) را در اکیناوای ژاپن برگزار کردند. این برنامه پیشکشی بود به نویسنده بزرگ انگلیسی آرتور سی. کلارک که از دوستان نزدیک ژار نیز به‌شمار می‌رفت. قبل از اجرای هر آهنگ قسمت‌هایی از یک مصاحبه با این نویسنده نیز در محل برگزاری کنسرت پخش می‌شد. نقطه آغازین کنسرت نیز بر اساس فیلم ۲۰۰۱: a space Odyssey (فیلم نامه از آرتور سی. کلارک) بود.[۳۷] ژار چندی بعد یک کنسرت خیریه را در آکروپولیس یونان اجرا کرد.[۳۸]

در ۶ سپتامبر ۲۰۰۲ ژار یک کنسرت را در دانمارک اجرا نمود که همراه با مشکلات زیادی بود. بارش ۲۲ میلی‌متری باران تماشاگران حاضر در محل کنسرت که یک منطقه مملو از توربین‌های بادی بود را کاملاً خیس کرد. این در حالی بود که برگزار کنندگان مراسم تنها انتظار ۴ میلی‌متر بارش را داشتند![۳۹] در هر حال این برنامه به منزله یک تغییر در سری کنسرت‌های ژار بود. در این کنسرت ژار تنها با سه تن از اعضای گروه خود و ارکستر سمفونیک آلبورگ دانمارک همراهی می‌شد که این کاهش چشم‌گیری در تعداد نوازنده‌های همراه وی بود.[۴۰] در سال ۲۰۰۲ آلبوم Sessions۲۰۰۰ منتشر شد. این آلبوم بیشتر در سبک سینت جاز است و از آلبوم‌های قبلی او متمایز است.[۴۱] و نزد منتقدین امتیازات خوبی را کسب کرده‌است.[۴۲] همچنین در سال ۲۰۰۳ ژار آلبوم Geometry of love را منتشر کرد.[۴۳]

ژار در حال نواختن هارپ لیزری در هلسینکی

در سپتامبر ۲۰۰۴، نخستین آلبوم در جهان که به شیوه فراگیر ۵٫۱ دالبی دیجیتال ضبط شده بود توسط ژان میشل ژار ضبط و روانه بازار گشت. این آلبوم که Aero نام دارد شامل چندی از مهم‌ترین کارهای وی و نیز سه ترک جدید است. همه آهنگ‌های این آلبوم به یکدیگر متصل هستند. همراه این آلبوم یک دی وی دی هم منتشر شد. در تمام مدت پخش این دی وی دی تنها یک جفت چشم (چشمان بازیگر فرانسوی، آنه پاریلاد) دیده می‌شود. به تمام آهنگ‌های این آلبوم گوش داده و در مدت پخش آلبوم از چشمان او فیلم برداری شده‌است. عکس روی کاور آلبوم نیز چشمان ژار را نشان می‌دهد.[۴۴]

در ۱۰ اکتبر سال ۲۰۰۴ ژار بازگشتی دوباره به کشور چین داشت تا به مناسبت «سال فرانسه» در چین (که به منظور مبادلات فرهنگی بین دو کشور چین و فرانسه شکل گرفته بود) دو کنسرت را اجرا نماید. کنسرت اول در منطقه شهر ممنوعه پکن و کنسرت دوم که از نظر زمانی و تعداد نوازنده بسیار محدودتر از اجرای اول بود در میدان تیان‌آنمن پایتخت چین برگزار گشت. این اجرا به صورت زنده در شبکه‌های تلویزیونی چین و نیز درنمایشگرهای مراکز خرید پکن پخش می‌شد. علاوه بر اعضای گروه ژار، ۲۶۰ نفر از نوازندگان و خوانندگان اپرا و کر چینی وی را همراهی می‌کردند. همچنین ۶۰۰ پروژکتور برای نمایش‌های نورپردازی کنسرت به کار گرفته شده بود. علاوه براجرای مشهورترین آهنگ‌های ژار و نیز سه آهنگ جدید او که همراه با آلبوم Aero وی منتشر شده بودند، تعدادی از آهنگ‌های سنتی موسیقی چین نیز در این کنسرت نواخته شد. ژار این کنسرت را در قالب یک بسته شامل دو دی وی دی (ضبط شده در حالت HD و صدای دالبی دیجیتال ۵٫۱) و یک سی دی صوتی آهنگ‌های نواخته شده در کنسرت با عنوان Jarre in China (ژار در چین) منتشر نمود.[۴۵]

در سال ۲۰۰۵ ژار کنسرت بزرگی را در منطقه Solidarnosc لهستان اجرا نمود که بیش از ۱۷۰ هزار نفر تماشاگر داشت و تعداد زیادی از نوازندگان و خوانندگان گروه کر لهستانی او را همراهی می‌کردند. او در این کنسرت آهنگ Acropolis خود را به پاپ ژان پل دوم که به تازگی درگذشته بود تقدیم کرد و پیش از اجرای آهنگ از خاطره دیدارش با پاپ در کنسرت خود در لیون سخن گفت. ژار به عنوان سفیر حسن نیت یونسکو، کنسرت رایگان Water for life (آب برای زندگی) را در مراکش اجرا کرد.[۴۶]

در سال ۲۰۰۷ وی آلبوم Teo& Tea (تئو و تیا) را روانه بازار کرد. عنوان این آلبوم با اشاره به دو شخصیت تخیلی مشابه در دو نقطه متفاوت از جهان است که یکدیگر را می‌یابند و همراه با هم می‌توانند اعمال عجیب و افسانه‌ای گوناگونی را انجام دهند. (کارتونی با عنوان دوقلوهای افسانه‌ای با همین موضوع در تلویزیون دولتی ایران پخش شده‌است) تک آهنگ Teo&Tea همراه با کلیپی انیمیشن دو ماه قبل از انتشار آلبوم در شبکه‌های اجتماعی نظیر یوتیوب، مای اسپیس و شبکه‌های تلویزیونی پخش می‌شد اما نشانی از نام سازنده اثر در هیچ‌یک از این شبکه‌ها نبود. تا اینکه با انتشار این آلبوم مشخص شد این آهنگ از چه کسی بوده‌است.[۴۷] ژار در مورد این آلبوم می‌گوید:

این آلبوم یک اشتباه بزرگ بود. یک اثر گنگ و بی‌معنی. در آن زمان من مشکلات شخصی فراوانی داشتم و سعی می‌کردم با نواختن موسیقی خود را سرگرم کنم؛ و ناگهان این آهنگ‌ها به صورت آلبوم منتشر شدند. من هیچ‌گاه چنین کاری را دوباره تکرار نخواهم کرد.[۴۸]

در نوامبر ۲۰۰۷، به مناسبت سی امین سالگرد انتشار اکسیژن ژار آلبومی را با نامOxygene – new master recording روانه بازار ساخت. این آلبوم شامل یک دی وی دی و یک سی دی است که در دی وی دی تصویری، ژار و سه تن از نوازندگان همراهش را در حال اجرای آهنگ‌های اکسیژن در یک صحنه بدون تماشاگر نشان می‌دهد. ژار در اجرای این آهنگ‌ها از سینت سایزرهای قدیمی خود نیز استفاده کرده‌است. همچنین موومان‌های اصلی به وسیله سه آهنگ به نام Vibration به یکدیگر متصل شده‌اند. دی وی دی این کنسرت بدون تماشاگر به صورت سه بعدی هم موجود است.[۴۹]

در سال ۲۰۰۹ ژار کارگردان هنری World Sky Race شد. هدف این برنامه که از سوی سازمان یونسکو طرح‌ریزی شده‌است ارتقای حفاظت از محیط زیست و استفاده از کشتی‌های هوایی پرشده از گازهای سبک‌تر از هوا برای کاهش آلودگی و فشار هوای ناشی از نقل و انتقالات هوایی است.[۵۰] همچنین در این سال، وی سفیر حسن نیت یونسکو به مناسبت سال جهانی ستاره‌شناسی شد.[۵۱]

دهه دوم قرن بیست و یک

در یک مه۲۰۱۰ ژار مرحله دوم از تور ۲۰۰۹–۲۰۱۰ خود را آغاز نمود. همچنین چندی بعد در تاریخ ۳۰ مه۲۰۱۱ آلبومی را با نام Essentials &Rarities منتشر نمود که شامل دو سی دی است. سی دی اول شامل مشهورترین آثار و سی دی دوم شامل کارهای او قبل از اکسیژن است.[۵۲]

در یک ژوئیه ۲۰۱۱ کنسرت بزرگی را در موناکو به مناسبت ازدواج سلطنتی شاهزاده آلبرت دوم و همسرش شارلین برگزار کرد.[۵۳]

تکنولوژی ژار

در سال ۲۰۰۵ مؤسسه تحقیقاتی تکنولوژی ژار با هدف به کار بستن چند دهه فعالیت‌ها و تحقیقات ژان میشل ژار در زمینه صوت و تصویر و استفاده از آن در محصولات صوتی خانگی تأسیس شد. یکی از مشهورترین تولیدات این مؤسسه، یک سیستم صوتی کوچک است که قابلیت پخش صدا با بهترین کیفیت را دارد و به انواع لپ‌تاپ، ام پی تری پلیر و … و نوعی از گوشی‌های همراه متصل می‌شود.[۵۴]

زندگی شخصی

ژار در میلان- سال ۲۰۰۸

ژار از ابتدای فعالیتش و ساخت آلبوم les Granges Blues تا به امروز همواره از دور بودن از پدرش موریس ژار و اینکه رابطه نزدیکی با وی نداشته ابراز نارضایتی می‌کرده‌است. وی در مصاحبه‌ای با روزنامه Independent انگلستان در سال ۲۰۰۴ گفته‌است:

من و پدرم هیچ‌گاه به یک رابطه واقعی با یکدیگر نرسیدیم. ما شاید در کل ۲۰ تا ۲۵ بار یکدیگر را ملاقات کرده باشیم. وقتی به سن من باشی و بتوانی تعداد دفعاتی که پدرت را دیده‌ای بشماری … وقتی یکی از والدینت می‌میرد تو غمگین می‌شوی اما حس غیابش خیلی سخت است و برای من مدت زیادی طول کشید تا توانستم با آن کنار بیایم.[۲]

همچنین وی در مصاحبه با مجله London Evening Standard در سال ۲۰۱۰ گفت:

پدرم برای من دو بار فوت کرد. یک بار هنگامی که من و مادرم را ترک کرد و یک بار هنگامی به راستی درگذشت.[۵۵]

اما ژار همواره از رابطه خوبش با مادرش یاد می‌کرد و از علاقه فراوانش به وی سخن می‌گفت. او در ادامه مصاحبه‌اش با Evening Standard گفته: او همواره سعی می‌کرد جای خالی پدرم را برای من پر کند گرچه کار خیلی سختی بود.[۵۵] اما با همه این نارضایتی‌ها، ژار در سال ۲۰۰۹ در مصاحبه اش با شبکه بی‌بی‌سی پس از فوت موریس ژار، از توانایی‌های ویژه وی در ساخت موسیقی فیلم صحبت کرد و گفت که تورهای آینده‌اش را با این هدف آغاز می‌کند که نام او را به گوش همه مردم جهان برساند.[۵۶] ژار دو فرزند به نام‌های امیلی شارلوت متولد۱۹۷۵ و دیوید متولد۱۹۷۷ دارد. همچنین سرپرستی سه فرد دیگر را نیز قبول کرده‌است.[۵۵]

جوایز و افتخارات

• ۱۹۷۶-مرد سال مجله People
• ۱۹۷۹- ثبت رکورد در رکوردهای جهانی گینس به دلیل برگزاری بزرگ‌ترین کنسرت در میدان کنکورد
• ۱۹۸۱-عضو افتخاری کنسرواتور موسیقی پکن
• ۱۹۸۵ و ۱۹۸۶- آلبوم بی کلام سال توسط Victoires de la musique برای آلبوم‌های Zoolook و Rendez-Vouz
• ۱۹۸۷- ثبت رکورد در رکوردهای جهانی گینس به دلیل برگزاری بزرگ‌ترین کنسرت Rendez-Vous Houston
• ۱۹۸۷- مرد سال موسیقی اروپا توسط مجله People
• ۱۹۹۰-ثبت رکورد در رکوردهای جهانی گینس به دلیل برگزاری بزرگ‌ترین کنسرت Paris La Defanse
• ۱۹۹۳- سفیر حسن نیت یونسکو
• ۱۹۹۵- کسب نشان شوالیه لژیون دونور از دولت فرانسه
• ۱۹۹۷- ثبت رکورد در رکوردهای جهانی گینس به دلیل برگزاری بزرگ‌ترین کنسرت با سه و نیم میلیون تماشاگر در مسکو
• ۱۹۹۸- جایزه پلاتینیوم IFPI
• ۲۰۰۵-جایزه مرد سال گدانسک
• ۲۰۰۶- دریافت جایزه تلویزیون لهستان برای اجرای کنسرتSolidarnosc
• ۲۰۰۸- کسب دکترای افتخاری از دانشگاه مندلیف روسیه
• ۲۰۱۰- دریافت جایزه یک عمر فعالیت توسط مجله MOJO
• ۲۰۱۱- کسب نشان افسر لژیون دونور از دولت فرانسه

همچنین به پاسداشت فعالیت‌های هنری ژان میشل ژار و استفاده از ابزارآلات الکترونیک، یک سیارک که در سال ۱۹۴۲ کشف شد به نام Jarre4422 نام‌گذاری شده‌است.

خوانندگان

ژرژ برسنس

 

ژرژ برسنس
ژرژ برسنس در سال ۱۹۶۶
اطلاعات
تولد	در ۲۲ اکتبر ۱۹۲۱
ملیت	فرانسوی
مرگ	۲۹ اکتبر ۱۹۸۱
سبک‌(ها)	شانسون
ساز(ها)	گیتار
سال‌های فعالیت	۱۹۵۱–۱۹۸۱
ناشرین	Philips - Universal Music Group

ژرژ برَسِنس (به فرانسوی: Georges Brassens) شاعر، خواننده شانسون و آهنگساز فرانسوی در ۲۲ اکتبر ۱۹۲۱ در منطقه سِت در ارو (فرانسه) چشم به جهان گشود و در ۲۹ اکتبر ۱۹۸۱ در منطقع سن-ژلی-دو-فسک (به فرانسه: Saint-Gély-du-Fesc) ارو (فرانسه) در سن ۶۰ سالگی درگذشت.

ژرژ برسنس برای بیش از صدها شعر خودش و دیگر شاعرانی مانند پل فورت (Paul Fort) با گیتار آهنگسازی کرد. او بین سال‌های ۱۹۵۲ تا۱۹۷۶ چهارده آلبوم ضیط نمود. ژرژ برسنس در سال ۱۹۶۷ جایزه بزرگ آکادمی شعر فرانسه را از آن خود کرد.

محتویات

زندگی‌نامه

ژرژ برسنس در یک محله پر رفت‌وآمد در نزدیکی بندر ست به دنیا آمد. نام مادرش الویرا (Elvira) پدرش ژان لویی (Jean-Louis) و خواهر ناتنی اش سیمون (Simone) نام داشت. ژرژ برسنس حاصل ازدواج نخست مادرش بود.[۱] مادرش الویرا یک زن بیوه کاتولیک معتقد بود[۲] از پدر و مادری با اصلیتی از جنوب ایتالیا که همسر نخست خود را در جنگ ازدست داده بود. الویرا در سال ۱۹۱۹ حدود یکسال پس از پایان جنگ جهانی اول به همسری ژان لویی برسنس درآمد. پدرش پیمانکار بنایی و معماری بود و مردی آرام، سخاوتمند، آزاداندیش و ضد عقاید خشک مذهبی و دارای ذهنی بسیار باز بود. دوشخصیت کاملاً مخالف هم اما نقطه مشترکشان خواندن ترانه بود. همه در خانه ترانه زمزمه می‌کردند بر گرامافون صفحه خواننده‌هایی مانند میرِی - ژان نوهِن - تینو رُسی یا رِی ونتورا و همکارانش همیشه در حال خواندن بود.

دهه سی در «سِت

ژرژ برسنس در ۴ سالگی به خواست مادرش تحصیل در انستیتوی خواهران روحانی (کاتولیک) سن ونسان (به فرانسه: Institution catholique des sœurs de Saint-Vincent) را آغاز نمود. پس از دو سال از این انستیتو بیرون آمد تا وارد مدرسه شود آنهم به خواست پدرش.[۳] ژرژ برسنس با یک دانش آموز خوب فاصله زیادی داشت. دوستانش او را به عنوان یک خیال پرداز در کلاس می‌شناختند.[۴] اما پس از مدرسه او بازی کردن، دعوا کردن، و شناکردن در دریا و تفریح را به کارهای دیگر ترجیح می‌داد. برای اینکه نمرات تحصیل ژرژ بهتر شود مادرش او را از رفتن به کلاس موسیقی منع کرد و همین باعث شد که او با سلفژ آشنا نشود؛ ولی تمام اینها باعث نشد تا نت موسیقی ترانه‌های کوچک برگرفته از شعرهایش را ننویسد.

آلفونز بونافه (Alphonse Bonnafé)

در ۱۹۳۶ به لطف آموزگار فرانسوی خود آلفونز بُنافه (به فرانسه: Alphonse Bonnafé) ملفب به بوکسور (به فرانسوی: le boxeur) وارد دنیای شاعری شد. ژرژ برسنس نوجوان جرات کرد و چند جمله قافیه‌دار خود را در اختیار او قرار می‌دهد. بدون خرده گرفتن به کیفیت کار ژرژ، آموزگارش او را تشویق به تلاش بیشتر برای بهتر کردن نمونه‌هایش کرد و توجه او را به تکنیک‌های گوناگون شاعری و قافیه‌نویسی جلب نمود. پس از شعر و شاعری و ترانه‌های مردمی توجهش به ریتمهای تازه جاز جلب شد که اصلیت آمریکایی داشتند و در رادیو تی-اس-اف (به فرانسوی: Transmission sans fil) گوش می‌کرد.

بدنامی

آشنایی او با شعر و شاعری اما نتوانست او را از انجام «هرکاری بهر قیمتی» در سن و سال او و عواقب آن دور نگه دارد. در بهار ۱۹۳۸ و در سن ۱۶ سالگی بود که درگیر حوادث ناخوشایندی شد و تأثیرات آن حتی در اشعار و ترانه‌های آینده او هم بچشم می‌خورد. ژرژ برسنس و دوستانش به هدف تأمین پول روزانه خود دست به دزدی زدند و مطمئن‌ترین و راحت‌ترین کار برای این نوجوانان نزدیکانشان بود. ژرژ برسنس به نوبه خود انگشتر و گردنبند خواهرش را دزدید. دزدی‌های اینچنینی باعث شد آرامش شهر محل زندگی او بهم بریزد و پلیس بسختی پیگیر پرونده دزدی‌های اینچنینی شد تا اینکه موفق شد تا متهمین را دستگیر کند و این باعث آبروریزی خود و خانواده ژرژ برسنس شد.
ژان لوئی برسنس پدر ژرژ زمانی که به پاسگاه پلیس رفت تا پسرش را تحویل بگیرد او را از این بابت سرزنش نکرد و با او به هیچوجه بخاطر کارهایی که انجام داده بود بدرفتاری نکرد. ژرژ برای تقدیر از کار پدرش بعدها ترانه‌ای بنام Les Quatre Bacheliers را ساخت و به احترام پدرش پس از مرگ او آن را خواند.
او دربارهٔ این رویداد بعدها چنین گفت:

"من معتقدم او بمن درسی داد که کمکم کرد تا برای خودم برنامه ریزی کنم، به این ترتیب من تلاش کردم تا اعتماد بنفس خودم را بازیابم… از روش‌های خاص خودم سعی کردم همانند پدرم شوم. من می‌گویم که تلاش خوبی بود.[۵] "

ژرژ برسنس در این ماجراجویی در سال ۱۹۳۹ به حبس تعلیقی محکوم شد.[۶] پس از این جریانات او دیگر به دانشگاه بازنگشت و تمام تابستان را در اتاقش خانه‌نشین شد.
در ۳ سپتامبر فرانسه به آلمان اعلان جنگ نمود. ژرژ برسنس که می‌توانست حرفه پدرش را پس از او ادامه دهد متوجه شد که این حرفه نمی‌تواند او را راضی کند و به این ترتیب پدرو مادرش را راضی نمود تا به پاریس برود و شانس خود را درآنجا بیازماید و از طرفی از بدنامی که همه جا گریبانگیرش بود خلاصی یابد.

دهه چهل: پاریس - باسدورف - پاریس (Paris - Basdorf - Paris)

پاریس

ورود نیروهای ورماخت به پاریس

ژرژ برسنس بر روی سن - سال ۱۹۶۴

در فوریه ۱۹۴۰ ژرژ برسنس با هماهنگی پدرومادرش در خانه خاله اش آنتوانت داگروسا (به فرانسوی: Antoinette Dagrosa) در منطقه ۱۴ پاریس مستقر شد.[۷] درخانه خاله‌اش پیانویی بود که ژرژ از وجود پیانو و زمانی که دست داده بود استفاده کرد تا بدون دانستن سلفژ در نواختن پیانو مهارت پیدا کند.
او برای اینکه درآمدی داشته باشد بدنبال کار گشت و در شرکت رنو به عنوان کارگر مشغول بکار شد که البته زیاد طول نکشید زیرا در ۳ ژوئن پاریس و حومه آن توسط نیروهوایی آلمان لوفت وافه (به آلمانی: Luftwaffe) بمباران شد و کارخانه بیلانکور (Billancourt -Hauts-de-Seine) نیز آسیب دید؛ و در ۱۴ ژوئن نیروهای آلمان ورماخت (به آلمانی: Wehrmach) وارد پاریس شدند.
در دوره مهاجرت مردم ژرژ نیز به خانه پدری بازگشت. پس از تابستان ژرژ که مطمئن بود آینده‌ای برایش درآنجا نیست به پاریس و پیش خاله اش بازگشت. اما دیگر پاریس همان پاریس نبود و کار نیز منحصر به کسانی بود که با آلمانی‌ها همکاری می‌کردند و تقریباً پیدا کردن کارغیرممکن شده بود.

باسدورف

در فوریه ۱۹۴۳ طرح کار اجباری (STO) از طرف آلمان نازی بر دولت ویشی فرانسه اعمال شد و ژرژ که درآنزمان ۲۲ سال داشت به شهرداری منطقه ۱۴ پاریس فراخوانده می‌شود و برگه تردد خودرا دریافت می‌کند. تدابیر سفت و سختی برای رفت‌وآمد از طرف آلمان نازی در نظر گرفته می‌شودو با معترضین بتندی برخورد می‌شد.
۸ مارس ۱۹۴۳ بود که ژرژ از مسیر راه‌آهن جنوب پاریس به اردوگاه کار اجباری بسدورف آلمان فرستاده می‌شود و درآنجا در کارخانه ساخت موتور هواپیمای بی ام و (BMW) مشغول بکار می‌شود.
در ماه مارس ۱۹۴۴ ژرژ موفق به گرفتن مرخصی ۱۵ روزه‌ای می‌شود که پس از آن دیگر به آلمان بازنمی‌گردد.[۸]

ژرژ اغلب مواقع در حال خواندن کتاب و نوشتن ترانه دیده می‌شد که همین باعث سرگرمی همراهانش می‌شد و بدنبال آغاز یک رمان در پاریس بنام لالی کاکامو (به فرانسه: Lalie Kakamou)او به زنحیره دوستی متصل می‌شود که در تمام طول عمرش به آن وفادار می‌ماند. از جمله این دوستان می‌توان آندره لارو (به فرانسه: André Larue)رنه ایسکین (به فرانسه: René Iskin) و بخصوص پیر اونتنیانت (به فرانسه: Pierre Onténiente)کتابخانه داری که همیشه از او کتاب قرض می‌گرفت را نام برد.

زندگی مخفیانه

پلاک یادبود اقامت ژرژ برسنس

دربازگشت به پاریس او می‌بایستی محلی را برای مخفی شدن پیدا می‌کرد و طبیعتاً بخاطر اینکه از اردوگاه کار اجباری فرار کرده بودنمی توانست با وجود کنترل‌های گشتاپو به خانه آنتوانت بازگردد و برای همین در خانه ژان و مارسل پلانش (به فرانسوی: Marcel et Jeanne Planche) در حیات کوچکی که پر از حیوانات اهلی بود و حتی از کمترین امکانات زندگی هم بهره نمی‌برد برای مدت دو سال (تا پایان جنگ) پناه گرفت. در این خانه که صاحبخانه آن هم وضعیت آنچنان خوبی نداشت ژرژ برسنس با طلوع آفتاب بیدار می‌شد و با غروب آن می‌خوابید. در همین خانه و همین زمان بود که ژرژ برسنس چند ترانه نوشت که بعدها این ترانه‌ها به سرعت مشهور شدند. این خانه که در کوچه بن‌بستی قرار دارد همچنان به صورت یادبودی از ژرژ برسنس برجا مانده. پلاکی در ورودی این بن‌بست از طرف شهرداری پاریس نصب شده که مضمون آن چنین است:

GEORGES BRASSENS HABITA CETTE IMPASSE DE 1944 A 1966 IL Y ECRIVIT SES PREMIERES CHANSONS ژرژ برسنس
از ۱۹۴۴ تا ۱۹۶۶ در این بن‌بست زندگی می‌کرد
او دراینجا نخستین ترانه‌هایش را نوشت

آزادیخواه

در سپتامبر ۱۹۴۶ او به مبارزان فدراسیون آنارشیست (به فرانسوی: Fédération anarchiste) پیوست و برای روزنامه آن‌ها بنام آزادیخواه (به فرانسوی: Le Libertaire) مطالب روزانه‌ای بانام مستعار ژیل کلن (به فرانسوی: Gilles Colin) یا ژئو سدی (به فرانسوی: Geo Cédille)می‌نوشت. مطالب او غالباً طنز سیاه بود و حاوی مطالب تندی در مورد آنچه که با آزادی فردی مربوط می‌شد بود. در مورد شدت و تندی مطالب او حتی در میان همکارانش نیز موافقین و مخالفینی داشت. ژرژ برسنس در ژوئن ۱۹۴۷ از این فدراسیون جداشد اما همچنان طرفدار آنارشیست‌ها بود. او بعدها در جشن‌هایی که از طرف لو موند لیبرتر (به فرانسوی: Le Monde libertaire) برگزار می‌شد به صورت داوطلب شرکت می‌کرد.[۹]

پوپشِن

در ۱۹۴۷ او با یوها هیمن (به استونیایی: Joha Heiman) آشنا شد. یوها متولد سال ۱۹۱۱ در کشور استونی بود. ژرژ برسنس وی را پوپشن (Püppchen) (در زبان آلمانی به معنی عروسک کوچولو) صدا می‌زد. پس از این آشنایی ژرژ برسنس تا پایان عمر به وی وفادار ماند. در همان دوران ژرژ برسنس ترانه‌هایی برای وی سرود که همگی بعدها ترانه‌های مشهوری شدند. ترانه‌هایی مانند:

• من با شما قرار دارم. (J’ai rendez-vous avec vous)
• من خودم را کوچک کوچک کردم-در برابر یک عروسک. (Je me suis fait tout petit - devant une poupée)
• ساتورن (Saturne)
• عدم درخواست ازدواج (La Non-demande en mariage)
• هیچ چیز برای دور انداختن (Rien à jeter)

یوها در سال ۱۹۹۹ حدود ۱۸ سال پس از درگذشت ژرژ برسنس از دنیا رفت و به همراه ژرژ برسنس دفن گردید. روی سنگ نبشه آن‌ها واژه پوپشن (Pupchen) به همان گونه که آن‌ها می‌نوشتند حک شده.[۱۰]

دهه پنجاه: از پاتاشو تا بوبینو

در ۱۹۵۱ ژرژ برسنس با ژاک گرلو خواننده کاباره کاوو دو لا رپوبلیک (Caveau de la République) آشنا شد که وی پس از اینکه ترانه‌ای از وی را شنید به وی گیتار شخصی خود را هدیه کرد و به وی پیشنهاد کرد تا بجای پیانو از گیتار برای خواندن ترانه‌هایش استفاده کند. به این ترتیب ژاک گرلو ژرژ را در کاباره‌های مختلفی وارد کرد تا شناخته شود. ژرژ که آهنگ ترانه‌هایش را برای پیانو می‌نوشت همه را برای ساز گیتار تبدیل کرد. اما روی صحنه ژرژ نمی‌توانست خود را نشان دهد. وحشت زده، عرق کرده و از دست دادن کنترل بخاطر قرار داشتن روی سن عواملی بود که او را بسیار ناراحت می‌کرد و برای همین بود که همیشه ترجیح می‌داد تا ترانه‌هایش را دیگر خوانندگان بخوانند. حتی ترانه‌های معروفش را.

پاتاشو

دو نفر از اهالی ست (زادگاه ژرژ برسنس) بنام‌های روژه ترون و ویکتور لاویل که خبرنگار مجله پاری مچ (Paris Match)بودند تصمیم می‌گیرند در حد توان خود به کمک ژرژ بآیند که پس از چند آزمون ناموفق دلسرد شده بود. آن‌ها ترتیب یک مصاحبه با هنریت راگون (Henriette Ragon) با نام مستعار پاتاشو خواننده و بازیگر معروف را برای وی می‌دهند که این مصاحبه در ۲۴ ژانویه ۱۹۵۲ در کاباره محله مونمارت این خواننده برگزار شد؛ و در آنجا بود که با اجرای چند ترانه ژرژ برسنس توانست توجه پاتاشو را به ترانه‌هایش جلب کند و درآنجا بود که ژرژ با جرات ترانه‌هایش را به پاتاشو پیشنهاد کرد. پاتاشو این پیشنهاد را رد نکرد و از او دعوت کرد تا در کاباره وی ترانه‌هایش را در اولین فرصت تکرار کند. در روزهای بعد ژرژ برسنس با وجود اشکالاتش بر روی سن می‌رود و می‌خواند. در این میان پیر نیکولا (Pierre Nicolas) نوازنده گیتار بیس ارکستر او را همراهی کرد.

ژاک کانتی

در ۹ مارس ۱۹۵۲ و به تحریک پاتاشو، ژاک کانتی (Jacques Canetti) مدیر کنسرت محله پیگالبنام سه خر (به فرانسوی: Trois Baudets) و همچنین مدیر هنری شرکت فیلیپس را کنجکاو کرد تا دیداری از کاباره پاتاشو داشته باشد. ژاک کانتی با شنیدن ترانه‌های ژرژ برسنس رئیس شرکت فیلیپس را مجاب به امضای قراردادی برای ضبط موسیقی کرد. تیتر روزنامه فرانس-سوار (France-Soir) در ۱۶–۱۷ مارس: "پاتاشو یک شاعر کشف کرد!"

ضبط نخستین آلبوم‌ها

در ۱۹ مارس همان سال ضبط آلبوم «گوریل» (Gorille) و «بچه بد پشیمان» (Mauvais sujet repenti) در استودیوی ضبط سال پلیل (Salle Pleyel) آغاز شد. در زمان تولید آلبوم گوریل بعضی از همکاران وی از اینکه این آلبوم با برچسب شرکت فیلیپس منتشر می‌شود ناراحت بودند.
از ماه آوریل تا نوامبر آن سال ۹ ترانه ژرژ برسنس بر روی دیسک‌های ۷۸ دور گرامافون منتشر شد که در میان این ترانه‌ها ترانه «چتر» (به فرانسوی: Le Parapluie) توجه ژاک بکر کارگردان سینما را بخود جلب کرد. این کارگردان از این ترانه در فیلم خود بنام «خیابان استراپاد» (Rue de l'Estrapade) استفاده کرد. این ترانه همزمان با نمایش فیلم بر پرده‌های سینما به صورت دیسک نیز منتشر شد. این ترانه در سال بعد از طرف آکادمی شارل-کرو برگزیده و برنده جایزه بزرگ دیسک ۱۹۵۴ شد. در ششم آوریل نخستین برنامه تلویزیونی خود را در آر تی اف (RTF) اجرا کرد. او آهنگ «بدنامی» (La Mauvaise Réputation) را در مقابل تماشاچیان آلهامبرا (Alhambra) خواند. از ۲۸ ژوئیه تا ۳۰ اوت اولین دوره اجراهای خود را درفرانسه، سوئیس و بلژیک همراه پاتاشو و برادران ژاک برگزار کرد. از ماه سپتامبر در سالن کنسرت تروا بوده (Trois Baudets) بکار پرداخت. سالن کنسرت همیشه پر بود. در میان تماشاچیان ترانه‌هایی مانند کشتار (Hécatombe) و گوریل (Le Gorille) موافق و مخالفانی پیدا کرده بود که همین انتقادات هنری دهان به دهان در میان مردم پیچید و موجب شهرت و سرشناسی بیشتر ژرژ گشت. در سال ۱۹۵۳ همه کاباره‌ها به او پیشنهاد کار می‌دادند و دیسک‌هایش فروش زیادی پیدا کرد. نخستین اجرای او در تئاتر بوبینو که سالن مورد علاقه وی بود و آن را «کارخانه» می‌نامید در فوریه سال ۱۹۵۳ با موافقت ژاک کانتی برگزار شد و دومین اجرای وی در این سالن در اکتبر ۱۹۵۳ بود.

رنه فاله-پیر نیکولا

نویسنده‌ای بنام رنه فاله (René Fallet) تحت تأثیر ترانه‌هایی که از ژرژ برسنس در رادیو پخش می‌شد برا ی شنیدن کنسرتی از وی به سالن تروا بوده (Trois Baudets) رفت و آنچنان مجذوب شد که در ۲۹ آوریل ۱۹۵۳ مقاله‌ای به ستایش از ژرژ برسنس در مجله کانار آنشنه (Le Canard enchaîné) به عنوان " به پیش، ژرژ برسنس!" نوشت و در آن از صدای نادر و با نفوذ او تقدیر کرد. برسنس نامه‌ای برای رنه فاله می‌نویسد و از او می‌خواهد تا به دیدارش برود. این دیدار آغاز یک دوستی است که تا پایان عمر برسنس ادامه پیدا می‌کند.

در سال ۱۹۵۴ هنگامی که تور المپیا برگزارمیشد ژرژ برسنس از پیر نیکولا میخواد که نواختن کنترباس را بعهده بگیرد و این آغاز یک همکاری سی ساله می‌شود. او نوازنده باس تمامی سن‌ها و ضبط‌های ژرژ برسنس است.

ژیبرالتار

همراه با کامیابی‌های پیاپی و سرازیر شدن پول باید که حرفه اش مدیریت می‌شد. در سال ۱۹۵۴ پیر اونتنیانت (Pierre Onténiente) دوست محل زادگاهش باسدورف پذیرفت بی هیچ چشمداشتی به امور مالی او بپردازد. پیش از آنکه او کارش را آغاز کند برای کارآموزی نزد ری ونتورا (Ray Ventura) ناشر ژرژ برسنس می‌رود.

ژرژ برسنس در سال ۱۹۵۵ صاحب خانه خانواده پلانش می‌شود و پس از نصب آب و برق خانه را به آن‌ها بازمی‌گرداند. در همین سال بود که او پل فورت (Paul Fort) شاعر مورد علاقه‌اش را ملاقات می‌کند، همان شاعری که ترانه‌سرای یکی از نخستین کارهای ژرژ برسنس بود بنام اسب کوچولو (Le Petit Cheval). ایستگاه رادیویی تازه راه‌اندازی شده‌ای بنام اروپ ان (Europe 1) رویدادی مهم در حرفه اوست زیرا تنها ایستگاه رادیوی دولتی است که ترانه‌های ممنوع او را پخش می‌کند. در سال ۱۹۵۶به عنوان مجری این ایستگاه رادیویی شروع به کار می‌کند.[۱۱]

موسیقی دانان جهانی

جنگو راینهارت

 

جنگو راینهارت
راینهارت در ۱۹۴۶
اطلاعات پس‌زمینه
نام شناسنامه‌ای	Jean Reinhardt
زادگاه	۲۳ ژانویهٔ ۱۹۱۰ Liberchies، پون-ا-سل، بلژیک
تاریخ مرگ	۱۶ مهٔ ۱۹۵۳ (۴۳ سال) فونتنبلو، فرانسه
سبک	جاز، gypsy jazz (also: Gypsy swing, Hot club jazz or Jazz manouche), بیباپ، Romani music
حرفه‌(ها)	گیتارنواز، آهنگساز
سازها	گیتار، ویولن، بانجو
سال‌های فعالیت	۱۹۲۸–۱۹۵۳
همکاری‌های مرتبط	استفان گراپلی، Quintette du Hot Club de France

ژان باتیست راینهارت (۱۹۱۰–۱۹۵۳) معروف به جنگو راینهارت (Django Reinhardt) نوازنده گیتار جاز کولی‌تبار بلژیکی بود.

او از نخستین نوازندگان اروپائی موسیقی جاز و یکی از مهم‌ترین نوازندگان گیتار جاز بود.

یک چارچوب نرم‌افزاری تحت وب آزاد و متن‌باز با نام جنگو از نام وی گرفته شده است.

اپراها

رکوئیم آلمانی

 

یوهانس برامس، حدود ۱۸۶۶

رکوئیم آلمانی (به آلمانی: Ein deutsches Requiem) اپوس ۴۵، طولانی‌ترین ساختهٔ یوهانس برامس است که میان سال‌های ۱۸۶۵ تا ۱۸۶۸ میلادی برای گروه کر، ارکستر، و دو تک‌خوان سوپرانو و باریتون تصنیف شده است. برامس متن رکوئیم آلمانی را از انجیل لوتری دست‌چین کرد که ترجمهٔ آلمانی انجیل بود؛ بنابراین برخلاف سنت رایج آن زمان که رکوئیم‌ها به زبان لاتین تصنیف می‌شدند، متن رکوئیم برامس به زبان آلمانی است.

رکوئیم آلمانی از هفت موومان تشکیل شده و اجرای آن در حدود ۸۰ دقیقه زمان می‌برد.

تاریخچه

امروزه مرگ مادر برامس در فوریهٔ ۱۸۶۵ و دوست و همکار او، روبرت شومان در سال ۱۸۵۶ دو انگیزهٔ تصنیف رکوئیم آلمانی دانسته می‌شود.

سه موومان نخست در ۱ دسامبر ۱۸۶۷ در وین اجرا شدند؛ که اجرایی ضعیف و همراه با اشتباه بود. نخستین اجرای شش موومان در کلیسای جامع برمن انجام شد. شش ماه بعد در ۱۰ آوریل ۱۸۶۸ در آدینه نیک اجرای دیگری اینبار به رهبری برامس انجام شد.

برامس در مه ۱۸۶۸ موومان دیگری را برای تک‌خوان سوپرانو و گروه کر تصنیف کرد که همان موومان پنجم کنونی می‌باشد.

نخستین اشارهٔ شناخته‌شدهٔ برامس به عنوان «رکوئیم آلمانی» در نامهٔ او به کلارا شومان به سال ۱۸۶۵ است.

موسیقی دانان جهانی

یوهانس برامس

 

یوهانس برامس
اطلاعات
تولد	۷ مهٔ ۱۸۳۳ هامبورگ، آلمان
ملیت	آلمانی
مرگ	۳ آوریل ۱۸۹۷ (۶۳ سال) وین، اتریش
سبک‌(ها)	رمانتیک

یوهانِس برامس (به آلمانی: Johannes Brahms) (آلمانی: [joˈhanəs ˈbʁa:ms]) (زادهٔ ۷ مهٔ ۱۸۳۳ – درگذشتهٔ ۳ آوریل ۱۸۹۷)، موسیقی‌دان بزرگ آلمانی در سبک رمانتیک است. او در شهر هامبورگ آلمان چشم به جهان گشود و در شهر وین در اتریش ساکن شد.

موسیقی‌پژوهان در تاریخ از یوهانِس برامس، یوهان سباستیان باخ، و لودویگ فان بتهوون به‌عنوان سه آهنگساز بزرگ (به انگلیسی: the Three Bs) نام برده‌اند.

محتویات

زندگی

یوهانس برامس در سال ۱۸۳۳ در شهر هامبورگ آلمان در خانواده‌ای فقیر به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی موسیقی را نزد پدرش که نوازنده کنترباس بود فرا گرفت.

برامس با ویولونیست‌های مشهوری چون رمنی و یواخیم آشنا شد و در طول این آشنایی بود که رمنی موسیقی محلی مجارستان را به برامس معرفی کرد و تحت تأثیر آن برامس رقص‌های مجار خود را نوشت.

شومان در سالهای آخر عمرش در گاهنامه جدید موسیقی نوشتاری تحت عنوان راه‌های نو راجع به برامس نوشت و او را نابغه اعلام کرد که در نتیجه توجه بسیاری را به آثار او معطوف ساخت. با مرگ کلارا در سال ۱۸۹۶ ضربه مهلکی بر برامس وارد آمد و از این به بعد بود که برامس هر چه بیشتر خود را در آستانه مرگ احساس می‌کرد. تحت تأثیر این احساس بود که برامس با وقارترین لیدهایش به نام چهار آواز جدی و پرلودهای کورال را برای ساز ارگ نوشت.

همان گونه که جریان موسیقی رمانتیک نیمه نخست سده نوزدهم در آثار واگنر به حد کمال خود رسید. هم‌زمان با آن جریان موسیقی رمانتیک –کلاسیک مندلسون و در اواخر شومان در آثار برامس به حد نهایی و کمال مطلوب انجامید. هر دو نابغه بزرگ قرن نوزدهم، واگنر و برامس از نظر سبک موسیقایی دقیقاً در نقطه مقابل یکدیگر قرار داشتند و در موسیقی آن‌ها به ندرت عوامل مشترکی یافت می‌شود.

بدون شک برامس یکی از برجسته‌ترین آهنگسازان رمانتیک به‌شمار می‌آید و موسیقی پژوهان از سه «ب» در تاریخ، باخ، بتهوون و برامس به عنوان سه آهنگساز بزرگ نام برده‌اند.

یکی از خصوصیات برجسته موسیقی رمانتیک گرایش به موسیقی فولکوریک است و برامس نیز یکی از آهنگسازانی است که به موسیقی فولکوریک آلمانی علاقه شدیدی داشت و در نتیجه بیشتر نغمه‌های‌سازی و آوازی او رنگ و بوی آهنگ‌های محلی را دارند.

برامس جوان چند کنسرت عمومی اجرا کرد، اما به عنوان یک پیانیست مشهور نشد؛ گرچه بعداً او در زندگی‌اش نخستین نمایش از پیانو کنسرتو شماره یک در سال ۱۸۵۹ و پیانو کنسرتو شماره دو در سال ۱۸۸۱ را اجرا کرد.

برامس دست به کار تصنیف موسیقی شد، اما کوششهای او توجه کسی را جلب نکرد، تا اینکه او با ادوراد رم نی در سال ۱۸۵۳ در یک تور، کنسرت را ادامه داد. در این تور اوبا ژوزف یواخیم، فرانتس لیست و بعداً با آهنگساز بزرگ آلمانی روبرت شومان آشنا شد.

گرچه ادوارد رم نی از کوتاهی برامس نسبت به احترام به لیست دلخور شده بود اما در دربار وایمار، جایی که لیست موسیقیدان آن دربار بود، قطعه سونات B minor را صمیمانه اجرا کرد.

بسیاری از دوستان برامس ذکر کرده‌اند که ادوارد رم نی، شخصیت درباری لهستانی، از برامس جوان انتظار داشت که با تمرینهای عمومی همنوایی کند و مودبانه یک قطعه مشهور را تحسین نماید که برامس در انجام دادن یا ظاهر نشدن هر دو موفق نشد بنابراین با فروتنی تحسین کرد. او به برامس گفت که دوستی آن‌ها باید خاتمه پیدا کند هر چند روشن نبود که آیا دلیل آن، بی‌احترامی بودکه به لیست شده بود یا چیز دیگری.

به هر حال یواخیم یکی از نزدیکترین دوستان او شده بود، و شومان، با مقاله‌هایش نقش مهمی را در هوشیار کردن همگان برای قطعه هنری که مرد جوان می‌نواخت ایفا نمود و بدینوسیله از برامس جوان پشتیبانی کرد؛ بنابراین برامس با همسر شومان آشنا شد، کلارا آهنگساز و پیانیست که ۱۴ سال از او بزرگ‌تر بود، با کسی که تمام عمر با او ادامه داد، با هیجانات احساساتی، اما همیشه ارتباط افلاطونی داشت. برامس هرگز ازدواج نکرد.

او در سال ۱۸۶۲ بطور دائم در وین اقامت نمود و کاملاً تمرکز بر آهنگسازی را شروع کرد. سرانجام برامس یک شهرت قوی را بنا نمود، و به زندگی خود به‌عنوان یک آهنگساز بزرگ نگریست. این ممکن است بالاخره به او اطمینان داده تا تکمیل‌کننده اولین سمفونی اش باشد؛ بنابراین از سه سمفونی دیگر برای ترقی پیروی کرد (۱۸۷۷، ۱۸۸۳، ۱۸۸۵).

برامس سفرهای متعددی کرد، هم برای تجارت (تورهای کنسرت) و تفریح. او اغلب در فصل بهار ایتالیا را می‌دید؛ و معمولاً به‌دنبال یک مکان روستایی خرم بود برای آهنگسازی در تابستان.

در سال۱۸۹۰، برامس ۵۷ ساله تصمیم گرفت آهنگسازی نکند. به هر حال معلوم بود، که نمی‌تواند از تصمیمش اطاعت کند؛ و در سالهای پیش از مرگش تعدادی از شاهکارهایش را تولید کرد، شامل دو سونات کلارینت اپوس ۱۲۰ (۱۸۹۴)، و چهار آواز مهم اپوس ۱۲۱ (۱۸۹۶)

نخستین سفر برامس برای اجرای کنسرت در بیست سالگی، این اقبال را برایش فراهم آورد که بتواند با دو تن از برجسته‌ترین آهنگسازان معاصر خود یعنی فرانتز لیست و روبرت شومان دیدار کند. چون برامس پرورده آموزه‌های سنتی و محافظه کارانه بود، آثار لیست به نظرش گزافه گویی و فقدان فرم می‌آمد. اما در عوض، شومان کسی بود که جریان زندگی هنری و شخصی برامس را شکل بخشید. پس از چندی رفت‌وآمد در منزل روبرت و کلاراویک شومان در بحبوحه زندگی پرفرزند شومان و ناراحتی‌های عصبی روبرت و بستری او در آسایشگاه روانی، برامس به کمک کلارا آمد و هنگامی که کلارای پیانیست برای تأمین معاش به سفر و اجرای کنسرت می‌پرداخت به مراقبت از کودکان گذراند. وی پس از دو سالی که در منزل شومان سکنی گزیده بود رفته رفته به کلارا که چهارده سال از او بزرگتر بود، علاقه‌مند می‌شد، کشاکش روحی برامس میان وفاداری به روبرت و شیفتگی نسبت به کلارا می‌تواند سبب خلق آثار توفانی او در این دوران بوده باشد. پس از مرگ شومان ازدواج کلارا و برامس امکانپذیر بود، اما این دو با یکدیگر ازدواج نکردند و از آنجا که بسیاری از نامه‌هایشان را از میان بردند، هیچ‌گاه نخواهیم دانست که میان آن‌ها چه گذشته‌است. چند ماه پس از مرگ شومان، هر یک از آنان به راه زندگی خود رفت، اما تا پایان عمر دوستانی صمیمی ماندند. برامس هرگز ازدواج نکرد و برای او چنان‌که می‌نویسد کلارا شومان «زیباترین تجربه زندگی» بود.[۱]

مرگ

در سال ۱۸۹۶ هنگامی که کلارا شومانِ محبوب برامس به بستر مرگ افتاد، اندوه او در غالب اثری محصورکننده به نام «چهار آثار جدی»، که بر متن‌هایی از کتاب مقدس ساخته بود، تجسم یافت. در هفتم مارس ۱۸۹۷ برای شنیدن اجرای سمفونی چهارم خود به سختی در تالار کنسرت حضور یافت و حضار و نوازندگان ارکستر از او ستایشی عظیم به عمل آوردند. کمتر از یک ماه بعد برامس در شهر زنترالفریدهف (قبرستان مرکزی) در شصت و چهار سالگی به خاک سپرده شد.

مهم‌ترین آثار برامس

در سال ۱۸۵۹ کنسرتو پیانوی شماره ۱ را ساخت که از نظر ارکستر اهمیت بسیار داشت و عده‌ای از منتقدین آن را «سمفونی همراه با پیانو» نام نهادند.

موسیقی پیانویی

سه سونات، والس‌ها، رقصهای مجار، چهار بالاد، راپسودی‌ها، هفت فانتزی، سه اینترمتسو، واریاسیویی بر روی تم‌های شومان، پاگانینی و هندل. موسیقی پیانویی برامس حاوی گرمی احساس، هارمونی غنی و قوی رمانتیک هاست ولی در بیانی کلاسیک.

• آثار مجلسی

موسیقی آوازی

حدود ۲۶۰ لید و تعداد زیادی تنظیم آهنگ‌های محلی آلمانی، ازمهم‌ترین لیدهای برامس «چهار آواز جدی»، رکوئیم آلمانی راپسودی برای صدای آلتو را می‌توان نام برد.

• آثار ارکستری (سازگانی)

موسیقی مجلسی

اصولاً آهنگسازان رمانتیک توجه چندانی به نوشتن موسیقی مجلسی نداشتند و فقط در آثار برامس بود که موسیقی مجلسی ارزش فوق‌العاده‌ای یافت، تا حدی که می‌توان او را جانشین بتهون تلقی کرد.

قطعات موسیقی مشهور جهان

سمفونی شماره ۱ (مندلسون)

 

پرتره مندلسون، جیمز وارن چیلد، ۱۸۳۹

سمفونی شماره ۱ (انگلیسی: Symphony No. 1) در گام سی مینور، اپوس ۱۱، اولین اثر سمفونیک فلیکس مندلسون، آهنگساز آلمانی می‌باشد که در ۲۱ مارس ۱۸۲۴ یعنی زمانی که آهنگساز ۱۵ سال بیشتر نداشت تصنیف گردید، با این همه دستنوشتهٔ این اثر تا سال ۱۸۳۱ منتشر نگردید، مندلسون، این اثر را تقدیم به انجمن رویال فیلارمونیک ‏(en)‏ نمود که برای اولین بار توسط همین ارکستر در شهر لندن و در ۲۵ می ۱۸۲۹ توسط شخصِ مُصنف رهبری و اجرا گردید.

مندلسون برای اجرا از ملودیِ اسکرتسوی هشت ترجیع‌بند یا اوکتت ‏(en)‏ آلترناتیو (تناوب چرخشی) موومان سوم سمفونی بهره گرفت. سمفونی شماره ۱ اولین بار در یک محفلِ خصوصی به تاریخ ۱۴ نوامبر ۱۸۲۴ و به مناسبتِ نوزدهمین سالگرد ولادتِ خواهر آهنگساز فانی مندلسون اجرا گردید. نخستین اجرای عمومیِ اثر هم در ۱ فوریه ۱۸۲۷ و توسط گواندهاوس لایپزیک اجرا گردید.

موسیقی دانان جهانی

نوتوریوس بی. آی. جی

 

نوتوریوس بی.آی. جی
اطلاعات
نام اصلی	کریستوفر جرج لیتور والاس
نام مستعار	بیگی
تولد	۲۱ مه ۱۹۷۲ نیویورک سیتی، نیویورک
ملیت	آمریکایی
مرگ	۹ مارس ۱۹۹۷ (۲۴ سال) لس آنجلس، کالیفرنیا
سبک‌(ها)	هیپ هاپ، گنگستا رپ، ایست کوست هیپ هاپ
سال‌های فعالیت	۱۹۹۲–۱۹۹۷
همکاری(‌های) مشترک	پاف ددی، لیل کیم، توپاک، ناس، مری جی. بلایژ، جی زی

کریستوفر جرج لیتور والاس (به انگلیسی: Christopher George Latore Wallace) (زادهٔ ۲۱ می ۱۹۷۲، درگذشتهٔ ۹ مارس ۱۹۹۷) که با نام‌های «بیگی» (یکی از شخصیت‌های فیلم Let's Do It Again)[۱] بیگ پاپا و نامی که با آن به عنوان رپر "نوتوریوس بی.آی. جی" شناخته شد. والاس در بروکلین در نیویورک بزرگ شد و اولین آلبوم خود را در سال ۱۹۹۴ با نام "Ready to Die" وارد بازار کرد که باعث شد در زمانی که هیپ هاپ ساحل غربی، رسانه‌ها را تسخیر کرده بود، نظرها به صحنهٔ هیپ هاپ نیویورک جلب شود. سال بعد، کمک کرد گروه Junior M.A.F.I.A که از او دوستان کودکی‌اش تشکیل شده بود، به موفقیت تجاری دست یابد. والاس در هنگام ضبط آلبوم دوم خود، شدیداً درگیر رقابت بین هیپ هاپ ساحل شرقی و ساحل غربی شد. در ۹ مارس ۱۹۹۷، کریستوفر والاس در لس آنجلس، به ضرب شلیک فرد ناشناسی کشته شد.

ترانه‌های والاس به روان بودن، داستان‌پردازی و فضای تاریکشان شناخته می‌شوند. به عقیده بسیاری، او یکی بزرگ‌ترین رپرهای تمام دوران شناخته می‌شود. وبسایت آل‌میوزیک او را «منجی هیپ هاپ ساحل شرقی» خواند.[۲] مجلهٔ سورس در شمارهٔ صد‌وپنجاهم خود در سال ۲۰۰۲، او را بهترین رپر تمام دوران معرفی کرد.[۳] ام تی وی نیز والاس را به عنوان سومین رپر در تمامی دوران معرفی کرد.[۴]

محتویات

زندگی و حرفه

والاس در بیمارستان سنت ماری در بروکلین نیویورک، ایالت نیویورک در ۱۹ می، ۱۹۷۲، به عنوان تنها پسر ولتا والاس، معلم مهد کودک جامائیکایی و سلوین جورج لتور، یک جوشکار و سیاستمدار جامائیکایی متولد شد. پدر او زمانی که والاس دو ساله بود خانواده را ترک کرد و مادر او برای بزرگ کردن والاس در دو شغل مشغول به کار شد، والاس در محله "Clinton Hill" بخش بروکلین در ۲۶۶ سنت جیمز در نزدیکی مرز بدرفورد، بروکلین بزرگ شد.

آلبوم زندگی پس از مرگ

آلبوم زندگی پس از مرگ نوتوریوس بی.آی.جی. که شش روز پس از مرگش منتشر شد، به ردهٔ اول جدول بیلبورد ۲۰۰ راه یافت. این آلبوم بیش از ۵ میلیون نسخه تنها در ایالات متحده فروخته و یکی از پرفروش‌ترین آلبوم‌های رپ در آمریکا است.[۵]

مرگ

در نهم مارس ۱۹۹۷ والاس در حال رانندگی به همراه پاف ددی تهیه‌کننده آهنگ‌های بیگی و رئیس لیبل بدبوی مورد تیراندازی قرار گرفت که یکی از تیرها به سر بیگی برخورد و همان‌جا تمام کرد تا به امروز پروندهٔ قتل این خواننده مانند توپاک بسته نشده‌است بیگی حدوداً ۶ ماه بعد از توپاک رپر معروف ساحل غربی به قتل رسید که عده ای از مردم معتقد بودنند که بیگی این کار را کرده‌است ولی بیگی این را به شدت رد کرد زیرا بیگی و توپاک ابتدا دوست‌های خوبی برای همدیگر بودنند ولی هنگامی که توپاک در زندان بود به دلیل تجاوز به یک زن، بیگی و پاف ددی در مصاحبه ای به توپاک بی‌احترامی‌کردند که از ان موقع وقتی توپاک به کمک شوگ نایت رئیس لیبل دف رو بیرون آمد درگیری اش را با بیگی شروع کرد و شروع کرد به دیس کردن بیگی که این درگیری منجر به مرگ این دو خواننده بااستعداد شد.

آلبوم‌های استدیویی

• ۱۹۹۴: Ready to Die

آلبوم‌های همکاری

• ۱۹۹۵: Conspiracy همکاری با جونیور مافیا
• ۱۹۹۷: No Way Out همکاری با پاف ددی و فامیلی

آلبوم‌های استدیویی پس از مرگ

• ۱۹۹۷: Life After Death
• ۱۹۹۹: Born Again

آلبوم‌های تلفیقی

• ۲۰۰۵: Duets: The Final Chapter
• ۲۰۰۷: Greatest Hits
• ۲۰۰۹: Notorious

 

موسیقی دانان جهانی

بادی هالی

 

بادی هالیBuddy Holly
اطلاعات
نام اصلی	چارلز هاردین هالی
تولد	۷ سپتامبر ۱۹۳۶لاباک، تگزاس
ملیت	آمریکایی
مرگ	۳ فوریهٔ ۱۹۵۹ (۲۲ سال)گرانت تاون شیپ، آیووا
سبک‌(ها)	راک اند رول
ساز(ها)	گیتار الکتریک
سال‌های فعالیت	۱۹۵۵ تا ۱۹۵۹
سازهای برجسته
فندر استرتوکستر
وبگاه	buddyhollyandthecrickets.com

چارلز هاردین هالی (به انگلیسی: Charles Hardin Holley) (زاده ۱۹۳۶ - درگذشته ۱۹۵۹) معروف به بادی هالی نوازنده و خواننده آمریکائی و از بنیان‌گذاران سبک موسیقی راک اند رول بود.

او زاده شهر لاباک در ایالت تکزاس بود و از کودکی به نوازندگی ویولن و پیانو و گیتار پرداخت. در ۱۹۵۵ با دیدن اجرائی از الویس پریسلی به موسیقی راک جلب شد و با تشکیل گروه کریکتس کار خود در این نوع موسیقی را آغاز کرد.

اجراهای او و سبک ویژه‌اش در نواختن و خواندن موسیقی راک تأثیر زیادی بر دیگر جوانان آن دوران به ویژه بر جان لنون گذاشت که در کنسرت بادی هالی در لندن شرکت داشت.

در ۳ فوریه ۱۹۵۹ هنگامی که با یک هواپیمای کوچک بیچ‌کرافت بونانزا همراه با گروهش می‌خواست به شهر فارگو در ایالت داکوتای شمالی برود، هواپیما به دلیل توفان و برف شدید سقوط کرد و بادی هالی و سه نفر همراهش کشته شدند. در سال ۱۹۷۱ دان مک‌لین آهنگ معروف «پای آمریکائی»[۱] را به یاد بادی هالی خواند و جمله "روزی که موسیقی مُرد"[۲] را با تاریخ ۳ فوریه ۱۹۵۹، روز مرگ بادی هالی، در خاطره‌ها درهم آمیخت.

موسیقی دانان جهانی

ولایت خان

 

ولایت خان
اطلاعات پس‌زمینه
نام شناسنامه‌ای	Vilayat Khan
زادگاه	۲۸ اوت ۱۹۲۸
تاریخ مرگ	۱۳ مارس ۲۰۰۴ (۷۵ سال)[۱] بمبئی
سبک	موسیقی سنتی هندوستانی
حرفه‌(ها)	آهنگساز، سی‌تار‌نواز
سازها	سی‌تار
سال‌های فعالیت	۱۹۳۹–۲۰۰۴

ولایت خان (انگلیسی: Vilayat Khan; ۲۸ اوت ۱۹۲۸ – ۱۳ مارس ۲۰۰۴) موسیقی‌دان و سی‌تار‌نواز برجستهٔ هندی بود[۱] که بین سال‌های ۱۹۳۹ تا ۲۰۰۴ میلادی فعالیت می‌کرد. او را بزرگترین سیتارنواز قرن بیستم می‌دانند؛ کسی که به همراه امداد خان، عنایت خان و امرت خان سبک گایاکی آنگ را ابداع کرد و گسترش داد و به این سبک سی‌تار در سراسر جهان محبوبیت و اعتبار بخشید.